در دنیای طراحی سه‌بعدی و مدل‌سازی معماری، نورپردازی واقعی و طبیعی یکی از عوامل کلیدی برای ایجاد تصاویری با کیفیت و جذاب است. با معرفی قابلیت نورپردازی مبتنی بر تصویر (HDRI) در SketchUp 2025، امکان دسترسی به نورپردازی PBR (Physically Based Rendering) به‌صورت مستقیم فراهم شده است. این مفهوم به معنای استفاده از یک تصویر کروی دارای گستره دینامیکی بالا برای روشن کردن مدل‌ها و ایجاد بازتاب‌ها و سایه‌های واقع‌گرایانه است. اما تهیه و استفاده از فایل‌های HDRI اغلب نیازمند منابع پیشرفته و نرم‌افزارهای تخصصی است که برای بسیاری از کاربران، به‌ویژه در پروژه‌های کوچک یا سریع، پیچیدگی ایجاد می‌کند.
در این مقاله، به جای استفاده از مجموعه‌های آماده یا منابع پولی بزرگ، به بررسی یک رویکرد ساده و در دسترس می‌پردازیم: استفاده از تلفن همراه برای ثبت تصاویر و تبدیل آنها به فرمت HDRI قابل‌استفاده در SketchUp. تلفن‌های هوشمند امروزی با دوربین‌های چندگانه و حالت‌های HDR داخلی، توانایی ثبت محدوده دینامیکی وسیع‌تری نسبت به گذشته دارند. در نتیجه، می‌توان با یک ابزار همیشگی و بدون هزینه اضافی، محیط‌های نورپردازی مناسبی تهیه کرد که همگی به‌صورت تصویر کروی (Equirectangular) و در فرمت‌های EXR یا HDR خروجی گرفته شده و در SketchUp برای ایجاد SkyDome به‌کار روند. در ادامه، ضمن بررسی مزایای این روش، مراحل گام‌به‌گام ثبت، ویرایش و وارد کردن آن به نرم‌افزار را تشریح خواهیم کرد.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های تولید فایل‌های HDRI سنتی، نیاز به تجهیزات گران‌قیمت (دوربین‌های حرفه‌ای با قابلیت ثبت چند اکسپوژر) و نرم‌افزارهای تخصصی پردازش تصویر است. در مقابل، تلفن‌های همراه مدرن امکانات زیر را به‌عنوان گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و دسترسی‌پذیر ارائه می‌دهند:
برای ثبت یک تصویر HDR مناسب با موبایل، در ابتدا لازم است تجهیزاتی ساده اما کاربردی فراهم کنید. فهرست زیر شامل موارد پیشنهادی است:
| مدل دستگاه | سنسور اصلی (مگاپیکسل) | قابلیت HDR داخلی | تثبیت‌کننده (OIS/EIS) | حداکثر رزولوشن عکاسی | فرمت‌های خروجی | قیمت تقریبی (تومان) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| iPhone 12 Pro | ۱۲ مگاپیکسل (سنسور Triple-Camera) | Smart HDR 3 | OIS (لنز اصلی و تله) | ۴۰۹۶×۳۰۷۲ (۱۲ مگاپیکسل) | JPEG, HEIC, RAW (ProRAW) | ۲۵,۰۰۰,۰۰۰ – ۲۸,۰۰۰,۰۰۰ |
| Samsung Galaxy S21 Ultra | ۱۰۸ مگاپیکسل (سنسور Quad-Camera) | HDR10+ (خودکار) | OIS (لنز اصلی و تله) + EIS | ۱۲۰۰۰×۹۰۰۰ (۱۰۸ مگاپیکسل) | JPEG, PNG, RAW | ۲۳,۰۰۰,۰۰۰ – ۲۶,۰۰۰,۰۰۰ |
| Google Pixel 6 | ۵۰ مگاپیکسل (سنسور Dual-Camera) | HDR+ (خودکار) | OIS (لنز اصلی) + EIS | ۸۱۶۰×۶۱۲۸ (۵۰ مگاپیکسل) | JPEG, PNG, RAW | ۱۸,۰۰۰,۰۰۰ – ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| Huawei P50 Pro | ۵۰ مگاپیکسل (سنسور True-Chroma Quad-Camera) | HDR واقعی (AI-Driven) | OIS (لنز اصلی و پریسکوپ) | ۸۱۶۰×۶۱۲۸ (۵۰ مگاپیکسل) | JPEG, PNG, RAW | ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۲۳,۰۰۰,۰۰۰ |
| OnePlus 9 Pro | ۴۸ مگاپیکسل (سنسور Quad-Camera) | HDR خودکار (در اپ دوربین) | OIS (لنز اصلی و اولتراواید) + EIS | ۸۰۰۰×۶۰۰۰ (۴۸ مگاپیکسل) | JPEG, PNG, RAW | ۱۷,۰۰۰,۰۰۰ – ۱۹,۰۰۰,۰۰۰ |
برای ثبت چندین اکسپوژر با کیفیت مناسب در حد ایده‌آل، باید تنظیمات دوربین را به‌صورت دستی تغییر دهید. نکات زیر را در نظر بگیرید:
بسیاری از موبایل‌های جدید حالت HDR داخلی دارند. قبل از عکاسی، مطمئن شوید گزینه Auto HDR یا Smart HDR در منوی دوربین فعال باشد تا دوربین به‌صورت خودکار چندین اکسپوژر را ترکیب کند.
برای حفظ جزئیات در نواحی تاریک و روشن، ISO را در حدی نگه دارید که کمینه نویز را داشته باشید (معمولاً بین ISO 50 تا ISO 200). اگر نور محیط کم است، ISO نباید از 400 بالاتر برود تا نویز افزایش نیابد.
در حالت Bracketing یا زمانی که HDR خودکار فعال نیست، سه سرعت شاتر متفاوت را امتحان کنید: یک شاتر سریع (مثلاً 1/200 ثانیه) برای نواحی بسیار روشن، یک شاتر متوسط (مثلاً 1/60 ثانیه) برای تن‌های میانی و یک شاتر کند (مثلاً 1/15 ثانیه) برای نواحی تاریک‌تر.
به‌جای شرایط خودکار، وایت بالانس را به حالت «Daylight» یا «Sunny» تغییر دهید تا در تمام اکسپوژرها ثبات رنگ حفظ شود. اگر شرایط نوری متغیر است، می‌توانید از Kelvin Manual برای تنظیم دقیق دمای رنگ استفاده کنید (مثلاً 5500K تا 6500K برای نور روز).
ابتدا روی یک نقطه ثابت فوکوس کنید و گزینه AE/AF Lock (قفل نورسنجی و فوکوس) را فعال کنید تا در حین گرفتن چندین فریم، فوکوس جابه‌جا نشود.
اگر موبایل شما دارای OIS (Optical Image Stabilization) یا EIS (Electronic Image Stabilization) است، این ویژگی را فعال نگه دارید تا در صورت عدم استفاده از سه‌پایه نیز تا حدی لرزش کاهش یابد. با این حال، برای بهترین نتیجه، استفاده از سه‌پایه یا گیمبال توصیه می‌شود.
| شرایط نوری | ISO پیشنهادی | شاتر اسپید پیشنهادی | وایت بالانس | حالت HDR/Bracketing | توصیه رزولوشن | تثبیت‌کننده |
|---|---|---|---|---|---|---|
| فضای باز کاملاً آفتابی | ۵۰–۱۰۰ | ۱/۱۲۵–۱/۲۵۰ ثانیه | Daylight (۵۵۰۰K) | HDR خودکار فعال | حداکثر رزولوشن (JPEG/RAW) | OIS/EIS داخلی (سه‌پایه اختیاری) |
| فضای باز ابری/نیمه‌آفتابی | ۱۰۰–۲۰۰ | ۱/۶۰–۱/۱۲۵ ثانیه | Cloudy (۶۰۰۰K) | Bracketing ۳ فریم (±۲ EV) | رزولوشن بالا (JPEG/RAW) | سه‌پایه کوچک توصیه می‌شود |
| طلوع یا غروب خورشید | ۱۰۰–۴۰۰ | ۱/۳۰–۱/۶۰ ثانیه | Shade (۷۰۰۰K) یا Kelvin ۶۰۰۰–۸۰۰۰ | Bracketing ۵ فریم (±۲ EV) | رزولوشن بالا یا RAW برای جزئیات بیشتر | سه‌پایه یا گیمبال ضروری |
| فضای بسته کم‌نور | ۲۰۰–۴۰۰ | ۱/۱۵–۱/۳۰ ثانیه | Tungsten (۳۲۰۰K) یا Kelvin ۳۲۰۰ | Bracketing ۵ فریم (±۳ EV) | رزولوشن متوسط (JPEG/RAW) برای کاهش نویز | سه‌پایه یا گیمبال الزامی |
به‌منظور ثبت فایل‌های HDRI با موبایل، باید چند اکسپوژر را به‌درستی ترکیب کنید. در ادامه دو روش اصلی توضیح داده شده است:
اگر Auto HDR در گوشی شما کیفیت مناسبی دارد، کافی است:
در صورتی که HDR داخلی به اندازه کافی کنترل‌پذیر نیست یا نیاز به تنظیمات پیشرفته‌تر دارید:
برای ساخت یک SkyDome کروی که بتواند به‌عنوان محیط HDRI در SketchUp استفاده شود، باید از تکنیک‌های عکاسی ۳۶۰ درجه بهره ببرید. موارد زیر را رعایت کنید:
دوربین (موبایل با سه‌پایه یا گیمبال) باید روی یک نقطه ثابت و هم‌سطح با افق نگه داشته شود. از یک سطح‌سنج دیجیتال (در صورت نیاز اپلیکیشن) برای اطمینان از موازی بودن دوربین با زمین استفاده کنید.
دوربین را با دقت و به آرامی، در یک دایره کامل (۳۶۰ درجه) بچرخانید. در هر زاویه (معمولاً هر ۱۵ تا ۲۰ درجه) یک عکس بگیرید تا در مجموع حداقل ۱۸ تا ۲۴ فریم پوشش داده شود. در صورت استفاده از حالت پانوراما یا اپ ۳۶۰ (مثلاً Google Street View یا Panorama 360)، مطمئن شوید تنظیمات HDR فعال باشد.
برای Stitch دقیق، بین هر عکس حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد هم‌پوشانی ثبت کنید. این تداخل کمک می‌کند در مرحله مونتاژ، لبه‌های عکس‌ها به‌درستی با هم ترکیب شوند و یک تصویر کروی بدون درز (Seamless) ایجاد شود.
بعد از تکمیل چرخش افقی، دوربین را عمودی به سمت بالا (سقف آسمان) و سپس به سمت پایین (کف زمین) بچرخانید و حداقل دو یا سه فریم بگیرید. این فریم‌ها برای پر کردن نقاط «قطبی» (Poles) در استخراج SkyDome ضروری هستند.
همه تصاویر باید با تنظیمات یکسان ISO، شاتر و وایت بالانس ثبت شوند تا در ویرایش نهایی HDRI توازن رنگ و روشنایی حفظ شود. هرگونه تغییر ناگهانی در تنظیمات بین فریم‌ها باعث ایجاد ناهماهنگی در Stitch خواهد شد.
پس از ثبت فریم‌های زمینی، می‌توانید از اپلیکیشن‌های موبایل مانند PTGui یا ابزارهای تحت دسکتاپ مانند Hugin برای مونتاژ عکس‌ها به یک تصویر equirectangular استفاده کنید. خروجی باید با نسبت ۲:۱ (عرض:ارتفاع) باشد تا در SketchUp به‌عنوان SkyDome به‌درستی نمایش داده شود.
| نام اپلیکیشن | پلتفرم | تعداد فریم ثبت‌شده | فرمت خروجی | Equirectangular خودکار | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|---|---|---|
| HDReye | iOS و Android | ۱۸–۲۴ فریم HDR | EXR 32-bit (نسخه پرمیوم)، TIFF, JPEG | بله |
✔ خروجی مستقیم EXR 32-بیتی ✔ الگوریتم ترکیب قوی برای جزئیات بالا ✔ کنترل چرخش و Exposure درون اپ |
✘ نسخه رایگان خروجی EXR محدود دارد ✘ رابط کاربری پیچیده برای مبتدیان |
| Pro HDR X | iOS و Android | ۳–۵ فریم (AEB) | TIFF, JPEG | خیر (نیاز به مونتاژ دستی) |
✔ تنظیم دقیق Exposure Bracketing ✔ وایت بالانس قابل تنظیم ✔ خروجی TIFF با کیفیت |
✘ خروجی EXR مستقیم ندارد ✘ نیاز به انتقال به کامپیوتر برای اکسپورت EXR |
| Luminance HDR Mobile | Android | هرچه تعداد فریم وارد شده | HDR (.hdr), EXR (.exr) | محدود (نیاز به تنظیم دستی مونتاژ) |
✔ نسخه موبایلی از ابزار قدرتمند دسکتاپ ✔ خروجی مستقیم HDR و EXR ✔ کاملاً بدون هزینه |
✘ رابط کاربری پیچیده برای کاربران تازه‌کار ✘ تنظیمات زیاد برای برک‌تینگ نیازمند تخصص |
| Photomatix Pro Mobile | iOS و Android | ۳–۹ فریم HDR | TIFF, JPEG | خیر (خروجی باید به کامپیوتر منتقل شود) |
✔ الگوریتم پیشرفته ترکیب HDR ✔ فیلترهای داخلی برای نور و رنگ ✔ خروجی TIFF با جزئیات بالا |
✘ قیمت بالا برای نسخه موبایل ✘ خروجی EXR مستقیم ندارد |
| HDR Max | iOS | ۳–۵ فریم HDR | TIFF 16-bit, JPEG | خیر (خروجی نیازمند تبدیل در رایانه) |
✔ ثبت سریع HDR با یک کلیک ✔ خروجی TIFF 16-بیتی با جزئیات بالا ✔ رابط کاربری ساده |
✘ خروجی EXR مستقیم ندارد ✘ نیاز به کامپیوتر برای تبدیل به EXR |
برای افزودن فایل HDRI به پروژه در SketchUp، ابتدا باید به پنل Environments دسترسی پیدا کنید. مسیر زیر را دنبال کنید:
در این مرحله می‌توانید پیش‌نمایش اولیه از تأثیر HDRI روی مدل خود را مشاهده کنید. اگر رزولوشن فایل بسیار بالا باشد (مثلاً بالای ۶K)، توصیه می‌شود ابتدا آن را در Photoshop به رزولوشن ۲K یا ۴K کاهش دهید تا از افت کارایی در پروژه جلوگیری کنید.
پس از وارد کردن محیط HDRI، برای ایجاد سایه‌ها و بازتاب‌های دقیق و هماهنگ با موقعیت خورشید، باید ویژگی Set Sun Location را فعال کنید:
با این کار، بازتاب نور خورشید در متریال‌های PBR به‌درستی نمایش داده می‌شود و همزمان سایه‌ها نیز از جهت و شدت مناسبی برخوردار خواهند بود.
پس از هماهنگ‌سازی موقعیت خورشید، بهتر است پارامترهای Exposure و Brightness را تنظیم کنید تا شدت روشنایی محیط HDRI با صحنه هماهنگ شود:
در پنل Environments یک اسلایدر با نام Exposure قرار دارد. با کشیدن این اسلایدر به سمت راست، میزان نور کلی صحنه افزایش یافته و محیط HDRI پرنورتر می‌شود. اگر عکس HDRI اولیه بیش از حد تاریک است، مقدار اکسپوژر را در حدود +0.5 تا +1.0 تنظیم کنید. در مقابل، برای تیره‌تر کردن محیط، اسلایدر را به سمت مقادیر منفی (مثل -0.3) ببرید.
در برخی نسخه‌های SketchUp، پارامتری به نام Brightness یا Contrast نیز در دسترس است. با استفاده از آنها می‌توانید تضاد (Contrast) و شدت روشنایی نقاط نورانی (Bright Highlights) را تنظیم کنید. برای تصاویر HDRI خاکستری یا کم‌نور، افزایش Brightness در حدود 10% تا 20% اغلب نتایج مطلوبی به همراه دارد.
اسلایدر Rotation یا گزینه‌ای مشابه در پنل Environments امکان گردش ۳۶۰ درجه‌ای SkyDome را فراهم می‌کند. با تغییر مقدار Rotation (مثلاً از 0 تا 360 درجه)، جهت‌گیری محیط HDRI نسبت به مدل تغییر می‌کند. این ویژگی برای یافتن بهترین کادربندی بازتاب‌ها در متریال‌های براق و تعیین جهت تابش نور کاربرد دارد.
پس از تنظیم Exposure، Brightness و Rotation، یک دوربین پیش‌فرض (Default Camera) یا یک صحنه از پیش تنظیم شده (Scene) را در SketchUp اجرا کنید تا نتیجه نهایی نورپردازی HDRI را بررسی کنید. در صورت نیاز، مجدداً پارامترها را تنظیم و بازخورد نهایی را از زاویه‌های مختلف مشاهد کنید.
با اعمال این تنظیمات، مدل شما در SketchUp زیر نور یک HDRI سفارشی نمایش داده شده و نتیجه‌ای با سایه‌ها و بازتاب‌های واقعی و نورپردازی حرفه‌ای خواهید داشت.
| رزولوشن | ابعاد پیکسلی | حجم تقریبی (مگابایت) | کاربرد پیشنهادی |
|---|---|---|---|
| 2K | 2048 × 1024 | 8–10 | مدل‌های کوچک یا اینترِیر (نورپردازی داخلی) با جزئیات معمولی |
| 4K | 4096 × 2048 | 32–40 | پروژه‌های معماری استاندارد و مدل‌های متوسط با نیاز به جزئیات خوب |
| 6K | 6144 × 3072 | 70–80 | مدل‌های بزرگ یا صحنه‌های خارجی با نیاز به دقت بالاتر برای بازتاب و سایه |
| 8K | 8192 × 4096 | 140–160 | پروژه‌های حرفه‌ای با صحنه‌های پیچیده، نماهای پورترِیت و نیاز به کیفیت فوق‌العاده |
فشرده‌سازی فایل‌های EXR برای کاهش حجم و مدیریت بهتر در پروژه‌ها اهمیت زیادی دارد. سه روش رایج فشرده‌سازی عبارت‌اند از:
برای انتخاب بهترین روش فشرده‌سازی در Photoshop:
| روش فشرده‌سازی | نرخ کاهش حجم تقریباً (۲K) | نرخ کاهش حجم تقریباً (۴K) | سرعت فشرده‌سازی نسبی | کیفیت تصویر (Lossless) | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|---|---|---|
| RLE (Run-Length Encoding) | ۱۰–۱۵٪ کاهش (مثلاً از ۲۰MB به ۱۸MB) | ۱۰–۱۵٪ کاهش (مثلاً از ۸۰MB به ۷۲MB) | خیلی سریع | بله | ✔ پردازش و بازخوانی بسیار سریع ✔ بسیار کم‌مصرف از نظر CPU |
✘ نسبت کاهش حجم پایین ✘ برای تصاویر پیچیده HDR مناسب نیست |
| ZIP (Deflate) | ۳۰–۴۰٪ کاهش (مثلاً از ۲۰MB به ۱۲–۱۴MB) | ۳۰–۴۰٪ کاهش (مثلاً از ۸۰MB به ۴۸–۵۶MB) | متوسط | بله | ✔ بدون افت کیفیت ✔ نسبت فشرده‌سازی متوسط، بدون نیاز به تنظیمات پیچیده |
✘ زمان فشرده‌سازی و بازخوانی کمی بیشتر از RLE ✘ ممکن است در برخی پروژه‌ها حجم نهایی ناکافی باشد |
| Zlib | ۵۰–۶۰٪ کاهش (مثلاً از ۲۰MB به ۸–۱۰MB) | ۵۰–۶۰٪ کاهش (مثلاً از ۸۰MB به ۳۲–۴۰MB) | نسبتاً کندتر | بله | ✔ بهترین تعادل بین حجم و سرعت ✔ مناسب اکثر محیط‌های HDRI پیچیده |
✘ زمان فشرده‌سازی و بازخوانی بیشتر از ZIP و RLE |
هر بار که یک HDRI جدید وارد می‌کنید، یک محیط جدید در لیست Environments ذخیره می‌شود. با گذشت زمان و افزودن چندین محیط، ممکن است فایل پروژه حجیم شده و سرعت نمایش صحنه‌ها کاهش یابد. برای بهینه‌سازی و حذف محیط‌های بلااستفاده:
با انجام موارد بالا، علاوه بر کاهش حجم کلی فایل پروژه، سرعت بارگذاری محیط‌های جدید و حرکت در صحنه‌ها در SketchUp افزایش می‌یابد و از تداخل فایل‌های قدیمی جلوگیری می‌شود.
برای دستیابی به بازتاب‌ها و نورپردازی دقیق، ضروری است که HDRI به‌درستی با مدل سه‌بعدی شما هم‌تراز (Align) شود. مراحل زیر را دنبال کنید:
ابتدا یک گرید ساده با خطوط افقی و عمودی در اطراف مدل خود ترسیم کنید. این گرید باید با واحدهای متر یا سانتیمتر رسم شود تا بتواند به‌عنوان مرجع بصری عمل کند. برای مثال، یک صفحه تخت (Flat Plane) با خطوط ۱ متری یا ۱۶۳ سانتیمتری بسازید و آن را در سطح زمین مدل قرار دهید.
اگر قصد دارید HDRI از یک موقعیت جغرافیایی واقعی (مثلاً نمای شهری یا منظره طبیعی) استفاده کنید، باید جهت شمال را مشخص کنید. در SketchUp، از Menu → Window → Shadows استفاده کرده و گزینه Display Shadows را فعال کنید. سپس در همان پنل، گزینه North Angle را تعیین کنید (مثلاً 0° برای شمال دقیق یا زاویه مشخص برای انطباق با تصویر HDRI).
پس از وارد کردن EXR در پنل Environments، از اسلایدر Rotation برای چرخش SkyDome استفاده کنید. همزمان با چرخش، بازتاب‌ها و سایه‌های موجود در صحنه را با گرید مرجع مقایسه کنید. هدف این است که خطوط گرید (به‌ویژه افقی‌ها) به‌طور منطقی با افق موجود در HDRI تطابق پیدا کند.
در حالت Perspective، دید دوربین خود را طوری تنظیم کنید که محور دید شما با گرید منطبق شود. سپس HDRI را طوری بچرخانید که افق مجازی HDRI با خط افق گرید یکی شود. برای دقت بیشتر، می‌توانید از یک Camera Bookmark استفاده کنید تا موقعیت دوربین ثابت بماند و هر بار تنظیم‌های HDRI را بررسی کنید.
اگر HDRI شما از یک پرسپکتیو خاص با نرخ کانونی مشخص (مثلاً 35mm یا 50mm) تولید شده، در پنل Camera SketchUp، Field of View یا Focal Length را مطابق با نرخ کانونی HDRI تنظیم کنید. این کار کمک می‌کند پرسپکتیو مدل و بازتاب‌های HDRI به بهترین شکل با هم تطابق یابند.
برای تمرکز روی سوژه اصلی و ایجاد حس عمق در صحنه، می‌توانید افکت مه (Fog) را با یک پس‌زمینه ساده ترکیب کنید. مراحل پیشنهادی:
در پنل Environments، گزینه Fog (یا در نسخه‌های قدیمی‌تر در پنل Shadows یا Styles) را فعال کنید. سپس پارامترهای Start Distance و End Distance را تنظیم کنید. مقدار Start نشان‌دهنده فاصله‌ای است که مه از آن نقطه آغاز می‌شود و End نقطه‌ای که مه کاملاً غلیظ می‌شود.
در تنظیمات Fog Color، رنگی نزدیک به تنالیته غالب HDRI یا یک رنگ طوسی ملایم انتخاب کنید. برای مثال، اگر HDRI شامل آسمان آبی روشن است، از یک رنگ خاکستری روشن با مقداری تیرگی (مانند #CCCCCC) استفاده کنید تا مه طبیعی‌تر دیده شود.
اگر HDRI به‌عنوان SkyDome بیش از حد شلوغ یا پرجزئیات است، می‌توانید SkyDome را به حالت Invisible ببرید (در پنل Environments تیک Visible را بردارید) و پس‌زمینه ساده (مشکی یا سفید) انتخاب کنید. سپس تنها از Light Baking یا Indirect Lighting HDRI استفاده کنید و محیط پس‌زمینه را با افکت مه ترکیب کنید.
برای تأکید بیشتر روی سوژه، مقدار Density مه را کم (مثلاً 0.2 تا 0.4) قرار دهید تا پس‌زمینه به تدریج محو شده و عمق صحنه افزایش یابد. اگر می‌خواهید مه غلیظ‌تر باشد، مقدار را به 0.5 یا بیشتر تنظیم کنید اما مطمئن شوید که سوژه اصلی همچنان واضح باقی بماند.
اگر از HDRI به‌عنوان منبع اصلی نور استفاده می‌کنید و پس‌زمینه ساده دارید، یک نور Fill (مثلاً Spotlight یا Area Light از پلاگین‌های رندر) روی سوژه اضافه کنید تا از تاریکی بیش از حد جلوگیری کنید. این نور Fill کمک می‌کند سوژه از پس‌زمینه مه‌آلود جدا شده و جلوه‌ای حرفه‌ای‌تر داشته باشد.
اپلیکیشن HDReye یکی از ساده‌ترین و جامع‌ترین ابزارها برای ایجاد HDRI با موبایل است. در ادامه گام‌های اساسی ثبت و خروجی EXR توضیح داده شده است:
به فروشگاه اپلیکیشن (App Store یا Google Play) مراجعه کرده و HDReye را نصب کنید. برای خروجی EXR 32 بیتی نیاز به نسخه پرمیوم دارید، اما نسخه رایگان امکان ثبت اولیه را فراهم می‌کند.
پس از اجرا، در قسمت Capture Mode گزینه 360 HDRI یا Equirectangular را انتخاب کنید. سپس رزولوشن خروجی (مثلاً 4K یا 6K) و فرمت EXR 32-bit را تعیین کنید.
پس از ثبت تمام فریم‌ها، HDReye به‌سرعت آنها را با الگوریتم ترکیبی HDR ادغام می‌کند و پیش‌نمایشی از فایل Equirectangular نمایش می‌دهد. در این مرحله می‌توانید چرخش خورشید و پایین یا بالابردن Exposure داخلی اپ را برای مشاهده نتیجه تنظیم کنید.
قبل از ذخیره نهایی، در بخش Save Settings، Compression را روی Zlib قرار دهید تا حجم فایل EXR بهینه شود. سپس روی Save to Gallery کلیک کنید تا فایل .exr در حافظه موبایل ذخیره شود.
فایل EXR خروجی را با روش‌های کابل USB، AirDrop یا فضای ابری به رایانه منتقل کنید. سپس مراحل وارد کردن (Import) در SketchUp را مطابق بخش‌های قبل دنبال کنید.
در این مقاله، روش ساخت HDRI با استفاده از تصاویر موبایل برای نورپردازی مبتنی بر تصویر در SketchUp بررسی شد. ابتدا اهمیت HDRI در ایجاد سایه‌ها و بازتاب‌های واقع‌گرایانه و تأثیر مستقیم آن بر کیفیت رندرهای PBR مطرح شد. سپس مزایای استفاده از موبایل—از جمله دسترسی آسان، کاهش هزینه و سرعت بالا— توضیح داده شد.
در ادامه، گام‌های اصلی شامل تهیه تصویر با موبایل (انتخاب گوشی با قابلیت HDR، استفاده از تثبیت‌کننده و تنظیمات دوربین)، عکاسی HDR (ثبت چند اکسپوژر و تکنیک‌های ۳۶۰ درجه برای SkyDome)، ویرایش (انتقال به رایانه، تغییر مود به ۳۲ بیت و ذخیره با فرمت EXR و فشرده‌سازی) و در نهایت وارد کردن HDRI به SketchUp و تنظیم Sun Location، Exposure و Rotation شرح داده شد.
بخش بهینه‌سازی حجم فایل نیز اهمیت کاهش رزولوشن به 2K یا 4K و انتخاب مناسب روش‌های فشرده‌سازی (به‌ویژه Zlib) را نشان داد تا عملکرد SketchUp کاهش نیابد. همچنین با پاک‌سازی محیط‌های قدیمی و تنظیمات پیشرفته—هم‌ترازی دقیق HDRI با مدل، ترکیب Fog با پس‌زمینه ساده و معرفی اپ HDReye برای تولید HDRI—چگونگی ارتقای کیفیت نهایی پروژه بررسی شد.
با پیروی از این مراحل، می‌توانید با حداقل هزینه و تجهیزات، HDRI سفارشی خود را تولید کرده و کیفیت نورپردازی مدل‌های SketchUp را به‌طور قابل‌توجهی بهبود دهید. این روش به‌ویژه برای پروژه‌های معماری، طراحی محصول و شبیه‌سازی‌های سریع کاربرد دارد و امکان آزمون و خطا و نمونه‌سازی متعدد را با سرعت بالا و هزینه کم فراهم می‌کند.
برای افزایش کیفیت HDRI ثبت‌شده با موبایل:
چند اپلیکیشن محبوب برای ثبت HDRI در موبایل وجود دارد که مزایا و معایب هرکدام به شرح زیر است:
با توجه به نیاز پروژه (سرعت، دقت، بودجه)، می‌توانید یکی از این اپلیکیشن‌ها را انتخاب کنید. برای خروجی مستقیم EXR 32 بیتی و صرفه‌جویی در زمان، HDReye یکی از مناسب‌ترین گزینه‌هاست.
استفاده از HDRI موبایلی به‌خودی خود منجر به کندی SketchUp نمی‌شود، اما حجم و رزولوشن فایل‌های EXR می‌تواند تأثیرگذار باشد. برای جلوگیری از کاهش عملکرد:
فایل‌های با رزولوشن بسیار بالا (6K و بالاتر) باعث مصرف حافظه بیشتر و کندی بارگذاری می‌شوند. با کاهش رزولوشن به 2K یا 4K و حفظ نسبت ۲:۱، همچنان کیفیت نورپردازی حفظ می‌شود و عملکرد بهینه باقی می‌ماند.
فایل‌های EXR فشرده‌شده با Zlib حدود 50–70 درصد کاهش حجم دارند. این حجم کمتر باعث کاهش بار حافظه گرافیکی و افزایش سرعت Render Preview در SketchUp می‌شود.
با اجرای Purge Unused Environments و حذف HDRIهای قدیمی که دیگر در صحنه استفاده نمی‌شوند، حجم پروژه کاهش یافته و سرعت بارگذاری صحنه‌ها بهبود می‌یابد.
اگر HDRI خیلی پرنور یا تاریک باشد، تنظیم نادرست Exposure ممکن است باعث لود مجدد مکرر محیط شود. با تنظیم مناسب Exposure، نیازی به بارگذاری مجدد نخواهد بود و بار پردازشی کاهش می‌یابد.
برای پروژه‌های بزرگ، اطمینان حاصل کنید که درایور GPU شما به‌روز است تا پردازش بافت‌های HDRI بهینه‌تر و سریع‌تر انجام شود.
با رعایت این نکات، می‌توانید از HDRI موبایلی بدون کاهش محسوس عملکرد SketchUp بهره ببرید و در عین حال از مزایای نورپردازی کیفیت بالا استفاده کنید.
اگر به دنبال یادگیری جامع و عملی اسکچاپ هستید، دوره آموزش اسکچاپ ما دقیقاً برای شما طراحی شده است. این دوره شامل ویدیوهای گام‌به‌گام، پروژه‌های واقعی، و تکنیک‌های نورپردازی PBR است تا توانایی ساخت مدل‌های سه‌بعدی خیره‌کننده در SketchUp را به‌دست آورید. حتی اگر تازه‌کار باشید، با مثال‌های کاربردی و پشتیبانی تیم فنی، در مدت کوتاهی به سطح پیشرفته خواهید رسید.
دوره آموزش اسکچاپ:
برای مشاهده جزئیات کامل و ثبت نام در دوره آموزش اسکچاپ، روی لینک کلیک کنید و با تهیه این پکیج، مهارت‌های خود در طراحی سه‌بعدی را به سطح حرفه‌ای ارتقا دهید.
