مقدمه و هدف
در این مقاله، هدف اصلی بررسی علت انتخاب GPU توسط AutoCAD 2025 و تأثیر آن بر کارایی و پایداری نرمافزار است. با معرفی نسخههای مختلف اتوکد و فناوریهای گرافیکی جدید، این مقاله به تفصیل توضیح میدهد که چگونه AutoCAD از دو کارت گرافیک (GPU) استفاده میکند تا به بهترین شکل ممکن از قدرت سختافزاری سیستم بهره ببرد. این انتخابها در شرایط مختلف (حالت iGPU و dGPU) بهویژه برای کاربرانی که از لپتاپهای قدرتمند یا سیستمهای دسکتاپ با دو کارت گرافیک استفاده میکنند، بسیار مهم است.
هدف این مقاله نه تنها برای معرفی ویژگیهای گرافیکی AutoCAD 2025 بلکه برای فهم نحوه عملکرد آن در زمینه سازگاری گرافیکی و مدیریت منابع سیستم است. با توجه به اهمیت عملکرد گرافیکی در روند کار با پروژههای پیچیده، هدف این است که کاربران اطلاعاتی دقیق و کاربردی برای بهینهسازی عملکرد و انتخاب کارت گرافیک مناسب دریافت کنند.
منطق انتخاب GPU در اتوکد
سطح سیستمعامل (Windows Graphics Settings)
اولویت اجرای برنامه بر iGPU/dGPU از طریق تنظیمات ویندوز تعیین میشود؛ حفظ پایداری و مدیریت مصرف انرژی محور است.
سطح درایور (NVIDIA/AMD)
سوییچپذیری Optimus/Switchable Graphics پروفایلهای درایور را اعمال میکند تا بین کیفیت و طولعمر باتری توازن برقرار شود.
سطح برنامه (GRAPHICSCONFIG)
پنل Graphics Performance حالتهای DirectX 12، شتابدهی سختافزاری و ویژگیهای نمایشی را فعال/غیرفعال میکند.
ماتریس تصمیمگیری iGPU در برابر dGPU برای سناریوهای رایج اتوکد
| سناریو کاری | GPU پیشنهادی | دلیل انتخاب | نیاز VRAM | توان/حرارت | نکته عملی |
|---|---|---|---|---|---|
| ۲D سبک (نقشههای کوچک، لایههای محدود) | iGPU | پایداری و صرفهجویی انرژی برای بار کم | کم | کم | Hardware Acceleration روشن؛ DX12 در صورت پایدار بودن |
| ۲D سنگین (بلوکها/Xref زیاد، نماهای شلوغ) | dGPU | شتاب پان/زوم و Regen در مجموعههای بزرگ | متوسط | متوسط | Windows Graphics → High Performance برای acad.exe |
| ۳D سبک (مدلهای کمجزئیات، شید ساده) | iGPU → dGPU در صورت Stutter | تعادل انرژی/کارایی؛ ارتقا در بارهای لحظهای | متوسط | کم تا متوسط | GPU Engine را پایش کنید؛ سوئیچ در صورت افت FPS |
| ۳D سنگین/صحنههای پرتراکم | dGPU | Throughput هندسی بالاتر و VRAM بیشتر | زیاد | زیاد | اتصال نمایشگر خارجی به پورت متصل به dGPU |
| کار با PDF Underlay/تشخیص اشیاء/هچهای وسیع | dGPU | بهبود Burstهای محاسباتی و رندر تعاملی | متوسط | متوسط | درایور Studio/Pro و DX12 پایدار را ترجیح دهید |
| حالت باتری/دورکاری سبک | iGPU | اولویت عمر باتری و دمای پایین | کم | کم | Overlays/Recorderها را غیرفعال؛ کاهش نرخ نوسازی نمایشگر |
سناریوهای رایج و خروجی مورد انتظار
iGPU در لپتاپهای روزمره
در کاربریهای سبک تا متوسط مانند ترسیمات دوبعدی، حاشیهنویسی و بازبینی فایلهای کوچک، تکیه بر iGPU منجر به حداقل مصرف انرژی، تولید حرارت کمتر و پایداری مناسب میشود. بهدلیل استفاده از حافظه اشتراکی، سقف VRAM عملیاتی محدود است و در صحنههای پرتراکم ممکن است برخی افکتهای رندر یا هموارسازی خطوط غیرفعال یا سادهسازی شوند. این سناریو برای باتریمحوری، جلسات سریع و محیطهای آموزشی ترجیح دارد و ریسک ناسازگاری درایوری را نیز کاهش میدهد.
dGPU در پروژههای سنگین
در مدلهای پیچیده، نماهای حجیم، Xrefهای متعدد و گردش آزاد در نماهای سهبعدی، اتوکد از dGPU برای بیشینهسازی کارایی و بهرهگیری از مسیر DX12، هستههای پردازشی و VRAM بیشتر استفاده میکند. این انتخاب پایداری نرخ فریم، کیفیت گرافیکی بالاتر و پاسخدهی روان در Pan/Zoom/Orbit را فراهم میسازد و برای رندرهای نمایشی، هچهای گسترده و صفحهنمایشهای با رزولوشن بالا گزینهٔ بهینه است.
- iGPU: بهرهوری انرژی، یکپارچگی با پردازنده، اما توان رندر محدود
- dGPU: توان محاسباتی بالا، VRAM بیشتر، مصرف انرژی بالاتر
- نمایشگر/داک خارجی: احتمال اجبار مسیردهی از طریق dGPU
شاخصهای تشخیص انتخاب درست
نشانههای استفاده از dGPU
افزایش مصرف VRAM، موتور GPU فعال در Task Manager، روانی Orbit/Zoom و پاسخ بهتر در نماهای شلوغ.
- Graphics Performance: فعال بودن Hardware Acceleration و DX12
- کاهش Lag در پان/زوم و ثبات فریمریت
- عدم بروز خطاهای TDR و کرشهای گرافیکی
در ویندوز، ستون GPU Engine در تب «Details» برای پردازه acad.exe باید روی «GPU 1 – 3D» یا موتور سهبعدی dGPU دیده شود؛ همزمان نمودار 3D در تب «Performance» افزایش پایدار نشان میدهد.
در کنترلپنل NVIDIA/AMD، جهش فرکانس «Core Clock» و تغییر «Power State» به حالتهای پرقدرت، همراه با رشد VRAM Usage، نشانهی درگیرشدن dGPU است؛ دمای تراشه و توان لحظهای نیز بالاتر میرود.
در پنل GRAPHICSCONFIG، وضعیت «Hardware Acceleration: On»، مسیر Video Driver کارت اختصاصی و حالت DirectX 12 نشان میدهد رندر تعاملی از dGPU عبور میکند و مسیر نرمافزاری یا Legacy فعال نیست.
اعتبارسنجی تجربی: در نماهای «Shaded with Edges» و مدلهای پرتراکم، تفاوت محسوس در FPS، ثبات حرکت Orbit و کاهش Stutter در زوم/پَن معیار عملی انتخاب درست dGPU است.
چکلیست شاخصهای تأیید انتخاب dGPU و سلامت مسیر DX12
| شاخص/سنجه | محل مشاهده | روش بررسی کوتاه | آستانه/معیار عملی | نتیجه/اقدام | نکته تکمیلی |
|---|---|---|---|---|---|
| GPU Engine پردازه acad.exe | Task Manager → Details | ستون GPU Engine باید 3D روی GPU dGPU باشد | GPU 1 (یا High-Perf) بهجای GPU 0 | اگر iGPU است: Windows Graphics → High Performance | پس از تغییر، برنامه را کامل ببندید و دوباره اجرا کنید |
| مصرف VRAM | Task Manager → Performance → GPU | بازکردن صحنه پرتراکم و پایش Dedicated GPU Memory | >0.5GB در 2D سنگین، >1.5GB در 3D سنگین (راهنمایی) | اگر رشد نمیکند: احتمالاً مسیر iGPU/CPU فعال است | نمودار باید با اوربیت/زوم افزایش یکنواخت نشان دهد |
| روانی Orbit/Zoom (FPS/Frame-time) | Viewport اتوکد (مشاهده تجربی) | Orbit ممتد روی صحنه شلوغ و رصد لگ/گیر | فریمتایم <33ms (≈30FPS) بدون Stutter محسوس | اگر Stutter: اجبار dGPU و کاهش افکتهای نمایشی | حالت Shaded with Edges برای تست حساستر است |
| DX12/Hardware Acceleration | GRAPHICSCONFIG → Graphics Performance | بررسی وضعیت Hardware Acceleration و DX12 | هر دو روشن؛ بدون خطای گرافیکی | نابسامانی: موقتاً خاموش و ویژگیهای اختیاری را ایزوله کنید | پس از پایداری، دوباره به DX12 برگردید |
| رخدادهای TDR/Driver Reset | Event Viewer → ID 4101 | لاگ نمایشگر را بعد از کرش/فریز بررسی کنید | عدم وقوع مکرر در چرخههای کاری | بهروزرسانی درایور Studio/Pro، حذف اورلیها/Recorderها | گرمای بالا و اورکلاک میتواند محرک TDR باشد |
| حالت توان/دما (Throttling) | NVIDIA Control Panel / AMD Adrenalin | پایش Power State/Clock و دمای GPU تحت بار | <85°C پایدار بدون افت کلاک سنگین | بهینهسازی تهویه و تنظیم Power Management | نمایشگر خارجی را به پورت متصل به dGPU وصل کنید |
فرآیند بهینهسازی در ویندوز و درایورها
سطح سیستمعامل (Windows Graphics Settings)
اولویت اجرای برنامه بر iGPU/dGPU از طریق تنظیمات ویندوز تعیین میشود؛ حفظ پایداری و مدیریت مصرف انرژی محور است.
سطح درایور (NVIDIA/AMD)
سوییچپذیری Optimus/Switchable Graphics پروفایلهای درایور را اعمال میکند تا بین کیفیت و طولعمر باتری توازن برقرار شود.
سطح برنامه (GRAPHICSCONFIG)
پنل Graphics Performance حالتهای DirectX 12، شتابدهی سختافزاری و ویژگیهای نمایشی را فعال/غیرفعال میکند.
ماتریس تصمیمگیری iGPU در برابر dGPU برای سناریوهای رایج اتوکد
| سناریو کاری | GPU پیشنهادی | دلیل انتخاب | نیاز VRAM | توان/حرارت | نکته عملی |
|---|---|---|---|---|---|
| ۲D سبک (نقشههای کوچک، لایههای محدود) | iGPU | پایداری و صرفهجویی انرژی برای بار کم | کم | کم | Hardware Acceleration روشن؛ DX12 در صورت پایدار بودن |
| ۲D سنگین (بلوکها/Xref زیاد، نماهای شلوغ) | dGPU | شتاب پان/زوم و Regen در مجموعههای بزرگ | متوسط | متوسط | Windows Graphics → High Performance برای acad.exe |
| ۳D سبک (مدلهای کمجزئیات، شید ساده) | iGPU → dGPU در صورت Stutter | تعادل انرژی/کارایی؛ ارتقا در بارهای لحظهای | متوسط | کم تا متوسط | GPU Engine را پایش کنید؛ سوئیچ در صورت افت FPS |
| ۳D سنگین/صحنههای پرتراکم | dGPU | Throughput هندسی بالاتر و VRAM بیشتر | زیاد | زیاد | اتصال نمایشگر خارجی به پورت متصل به dGPU |
| کار با PDF Underlay/تشخیص اشیاء/هچهای وسیع | dGPU | بهبود Burstهای محاسباتی و رندر تعاملی | متوسط | متوسط | درایور Studio/Pro و DX12 پایدار را ترجیح دهید |
| حالت باتری/دورکاری سبک | iGPU | اولویت عمر باتری و دمای پایین | کم | کم | Overlays/Recorderها را غیرفعال؛ کاهش نرخ نوسازی نمایشگر |
سناریوهای رایج و خروجی مورد انتظار
iGPU در لپتاپهای روزمره
در کاربریهای سبک تا متوسط مانند ترسیمات دوبعدی، حاشیهنویسی و بازبینی فایلهای کوچک، تکیه بر iGPU منجر به حداقل مصرف انرژی، تولید حرارت کمتر و پایداری مناسب میشود. بهدلیل استفاده از حافظه اشتراکی، سقف VRAM عملیاتی محدود است و در صحنههای پرتراکم ممکن است برخی افکتهای رندر یا هموارسازی خطوط غیرفعال یا سادهسازی شوند. این سناریو برای باتریمحوری، جلسات سریع و محیطهای آموزشی ترجیح دارد و ریسک ناسازگاری درایوری را نیز کاهش میدهد.
dGPU در پروژههای سنگین
در مدلهای پیچیده، نماهای حجیم، Xrefهای متعدد و گردش آزاد در نماهای سهبعدی، اتوکد از dGPU برای بیشینهسازی کارایی و بهرهگیری از مسیر DX12، هستههای پردازشی و VRAM بیشتر استفاده میکند. این انتخاب پایداری نرخ فریم، کیفیت گرافیکی بالاتر و پاسخدهی روان در Pan/Zoom/Orbit را فراهم میسازد و برای رندرهای نمایشی، هچهای گسترده و صفحهنمایشهای با رزولوشن بالا گزینهٔ بهینه است.
- iGPU: بهرهوری انرژی، یکپارچگی با پردازنده، اما توان رندر محدود
- dGPU: توان محاسباتی بالا، VRAM بیشتر، مصرف انرژی بالاتر
- نمایشگر/داک خارجی: احتمال اجبار مسیردهی از طریق dGPU
شاخصهای تشخیص انتخاب درست
نشانههای استفاده از dGPU
افزایش مصرف VRAM، موتور GPU فعال در Task Manager، روانی Orbit/Zoom و پاسخ بهتر در نماهای شلوغ.
- Graphics Performance: فعال بودن Hardware Acceleration و DX12
- کاهش Lag در پان/زوم و ثبات فریمریت
- عدم بروز خطاهای TDR و کرشهای گرافیکی
در ویندوز، ستون GPU Engine در تب «Details» برای پردازه acad.exe باید روی «GPU 1 – 3D» یا موتور سهبعدی dGPU دیده شود؛ همزمان نمودار 3D در تب «Performance» افزایش پایدار نشان میدهد.
در کنترلپنل NVIDIA/AMD، جهش فرکانس «Core Clock» و تغییر «Power State» به حالتهای پرقدرت، همراه با رشد VRAM Usage، نشانهی درگیرشدن dGPU است؛ دمای تراشه و توان لحظهای نیز بالاتر میرود.
در پنل GRAPHICSCONFIG، وضعیت «Hardware Acceleration: On»، مسیر Video Driver کارت اختصاصی و حالت DirectX 12 نشان میدهد رندر تعاملی از dGPU عبور میکند و مسیر نرمافزاری یا Legacy فعال نیست.
اعتبارسنجی تجربی: در نماهای «Shaded with Edges» و مدلهای پرتراکم، تفاوت محسوس در FPS، ثبات حرکت Orbit و کاهش Stutter در زوم/پَن معیار عملی انتخاب درست dGPU است.
چکلیست شاخصهای تأیید انتخاب dGPU و سلامت مسیر DX12
| شاخص/سنجه | محل مشاهده | روش بررسی کوتاه | آستانه/معیار عملی | نتیجه/اقدام | نکته تکمیلی |
|---|---|---|---|---|---|
| GPU Engine پردازه acad.exe | Task Manager → Details | ستون GPU Engine باید 3D روی GPU dGPU باشد | GPU 1 (یا High-Perf) بهجای GPU 0 | اگر iGPU است: Windows Graphics → High Performance | پس از تغییر، برنامه را کامل ببندید و دوباره اجرا کنید |
| مصرف VRAM | Task Manager → Performance → GPU | بازکردن صحنه پرتراکم و پایش Dedicated GPU Memory | >0.5GB در 2D سنگین، >1.5GB در 3D سنگین (راهنمایی) | اگر رشد نمیکند: احتمالاً مسیر iGPU/CPU فعال است | نمودار باید با اوربیت/زوم افزایش یکنواخت نشان دهد |
| روانی Orbit/Zoom (FPS/Frame-time) | Viewport اتوکد (مشاهده تجربی) | Orbit ممتد روی صحنه شلوغ و رصد لگ/گیر | فریمتایم <33ms (≈30FPS) بدون Stutter محسوس | اگر Stutter: اجبار dGPU و کاهش افکتهای نمایشی | حالت Shaded with Edges برای تست حساستر است |
| DX12/Hardware Acceleration | GRAPHICSCONFIG → Graphics Performance | بررسی وضعیت Hardware Acceleration و DX12 | هر دو روشن؛ بدون خطای گرافیکی | نابسامانی: موقتاً خاموش و ویژگیهای اختیاری را ایزوله کنید | پس از پایداری، دوباره به DX12 برگردید |
| رخدادهای TDR/Driver Reset | Event Viewer → ID 4101 | لاگ نمایشگر را بعد از کرش/فریز بررسی کنید | عدم وقوع مکرر در چرخههای کاری | بهروزرسانی درایور Studio/Pro، حذف اورلیها/Recorderها | گرمای بالا و اورکلاک میتواند محرک TDR باشد |
| حالت توان/دما (Throttling) | NVIDIA Control Panel / AMD Adrenalin | پایش Power State/Clock و دمای GPU تحت بار | <85°C پایدار بدون افت کلاک سنگین | بهینهسازی تهویه و تنظیم Power Management | نمایشگر خارجی را به پورت متصل به dGPU وصل کنید |
فرآیند بهینهسازی در ویندوز و درایورها
هدف: تحمیل اولویت dGPU بر اجرای AutoCAD بدون لطمه به پایداری سیستم و با حفظ تعادل مصرفانرژی.
Windows → System → Display → Graphics: فایل
acad.exeرا اضافه و گزینه High Performance (مسیر dGPU) را انتخاب کنید. سپس با گزینهٔ Options اطمینان بگیرید که برنامه بهصورت پیشفرض روی GPU 1/High-Perf اجرا میشود. در لپتاپها اتصال مانیتور خارجی به پورت متصل به dGPU مسیردهی را پایدارتر میکند و از سوئیچ ناخواسته به iGPU جلوگیری میشود.NVIDIA Control Panel / AMD Adrenalin: در پروفایل برنامه
acad.exeرا بیفزایید و «Preferred graphics processor» را روی High-performance بگذارید. مدیریت توان را برای پایداری روی Optimal/Adaptive و برای پروژههای سنگین روی Prefer maximum performance تنظیم کنید. در AMD، بخش Switchable Graphics را روی High performance قرار دهید و از تداخل با قابلیتهایی مثل Chill/Hybrid یا محدودکنندههای فریم اجتناب کنید.GRAPHICSCONFIG: در پنل Graphics Performance گزینه Hardware Acceleration را فعال و وضعیت DirectX 12 را بررسی کنید. در صورت بروز ناپایداری ویژگیهایی مثل «Smooth line display» یا «High quality geometry» را موقتاً غیرفعال کنید تا منبع مشکل ایزوله شود. سپس تنظیمات را ذخیره و رفتار Viewport (پَن/زوم/اوربیت) را پایش کنید.
بهروزرسانی درایور (شاخهٔ Studio/Pro) و ریبوت: پس از نصب تمیز، با یک صحنهٔ مرجع پرتراکم بنچ کنید؛ استفادهٔ VRAM، ستون «GPU Engine» برای
acad.exeو نمودار 3D در Task Manager باید رشد یکنواخت نشان دهند. در صورت تداخل ابزارهای ضبط یا اورلیها، آنها را غیرفعال و ثبات DX12 را مجدداً ارزیابی کنید.
روتین خطایابی سریع
- قطع اتصال Remote Desktop و اسکرینریکوردر/اورلیها (Discord/Steam/GeForce/Adrenalin)؛ تست با مانیتور داخلی سپس خارجیِ متصل به پورت dGPU؛ تعویض کابل/پورت (HDMI/DP/USB-C) و اطمینان از مسیردهی از dGPU. در Task Manager ستون GPU Engine برای acad.exe باید 3D روی «GPU 1/High-Perf» باشد و نمودار VRAM رشد پایدار نشان دهد.
- سنجش نتیجه: صحنهٔ پرتراکم را در حالت Shaded with Edges باز کنید، اوربیت ممتد اجرا کنید و روند FPS، موتور GPU و مصرف VRAM را پایش کنید؛ اگر افت/Stutter ادامه داشت، لاگ «Display driver stopped responding» با شناسههای nvlddmkm/amdkmdag در Event Viewer (ID 4101) بررسی و به نسخهٔ پایدارتر درایور بازگردید.
نقشهراه خطایابی: علائم ⇢ علت محتمل ⇢ اقدام فوری
| علامت | علت محتمل | اعتبارسنجی سریع | اقدام فوری | راهحل ماندگار | نکته |
|---|---|---|---|---|---|
| Stutter در Orbit/Zoom | اورلی/Recorder یا ناهماهنگی نرخنوسازی | خاموشکردن اورلیها؛ تست تکنمایشگر | بستن Discord/Steam/GeForce/Adrenalin Overlay | یکسانسازی Hz نمایشگرها؛ پروفایل High Performance | حالت Shaded with Edges برای تست حساستر است |
| افت FPS فقط در DX12 | ناسازگاری ویژگیهای پیشرفته/درایور | GRAPHICSCONFIG → خاموش/روشن ویژگیها | خاموشکردن موقت Hardware Acceleration جهت ایزوله | درایور Studio/Pro پایدار؛ فعالسازی مرحلهای گزینهها | Smooth line/High-quality geometry را تدریجی برگردان |
| سوئیچ ناخواسته به iGPU | Windows Graphics یا Power Saving | Task Manager → GPU Engine برای acad.exe | Windows Graphics → High Performance برای acad.exe | اتصال نمایشگر خارجی به پورت dGPU؛ پروفایل درایور | پس از تغییر، AutoCAD را کامل ریاستارت کن |
| Freeze/Driver Reset (TDR) | پایداری درایور/اورکلاک/گرما | Event Viewer → Display ID 4101 | حذف اورکلاک؛ بستن اورلی؛ کاهش بار صحنه | آپدیت تمیز درایور؛ بهبود تهویه؛ تنظیم TdrDelay (با احتیاط) | هدف: دمای پایدار و عدم افت کلاک |
| VRAM به سقف میرسد | صحنه پرتراکم/تکسچر سنگین/PDF Underlay | Performance→GPU: نمودار Dedicated Memory | بستن برنامههای سنگین؛ سادهسازی نمایش/تکسچر | بهینهسازی لایهها/Xref؛ کاهش رزولوشن Underlay | Orbit بلندمدت باید رشد VRAM یکنواخت نشان دهد |
| پرش/تصویر سیاه در چندنمایشه | کابل/پورت نامناسب یا Hz نامتوازن | تست تعویض کابل/پورت (DP/HDMI/USB-C) | اتصال به پورت dGPU؛ یکسانسازی رزولوشن/Hz | بهروزرسانی Firmware مانیتور/داک | DP پایدارتر از HDMI در سناریوهای 144Hz |
| Throttle حرارتی | گرمای بالا/گردوغبار/پروفایل توان | پایش دما/کلاک در پنل درایور | افزایش گردش هوا؛ تنظیم Power Management | سرویس خنککاری؛ پروفایل پایدار برای پروژههای بلند | <85°C هدف امن برای پایداری بلندمدت |







